Најновите резултати од истражувањето на Универзитетот „Гоце Делчев“ (УГД) од Штип покажуваат дека најголемиот извор на загадување на воздухот во пет македонски општини – Куманово, Гостивар, Струмица, Кавадарци и Струга – доаѓа од согорувањето на огревно дрво. Оваа студија, која ја спроведе лабораторијата „Амбикон“ при УГД под водство на проф. д-р Дејан Мираковски, претставува значаен чекор во борбата за почист воздух во земјата, обезбедувајќи научно засновани податоци за создавање ефективни политики и мерки.

На настанот за презентација на резултатите, кој се одржа симболично пред почетокот на грејната сезона, првиот заменик-претседател на Владата и министер за животна средина и просторно планирање, Изет Меџити, го нагласи значењето на ова истражување за подобрување на квалитетот на воздухот. Тој истакна дека „ова истражување ни овозможува премин од идентификување на изворите на загадување кон преземање конкретни мерки за нивно решавање“.

Според студијата на УГД, согорувањето на биомаса, особено дрва за греење, е главниот виновник за загадувањето во текот на зимските месеци, додека сообраќајот и минералната прашина се поважни фактори во летниот период. Дополнително, палењето на отпадни материјали и стрништа придонесува за вкупното загадување во некои од овие општини.

Научни податоци како основа за решенија

Лабораторијата „Амбикон“ при УГД користи модерна опрема финансирана од Шведска, која овозможува прецизно мониторирање и анализа на воздухот. Проф. Мираковски објасни дека преку анализа на над 1000 примероци собрани од петте општини, согорувањето на дрва во стари и неефикасни печки е идентификувано како главен извор на загадување. Токму овие податоци треба да послужат како основа за идните стратегии и политики за борба против загадувањето на воздухот.

„Овие резултати ќе помогнат на општините да ги насочат своите напори кон решенија кои ќе обезбедат почист воздух за своите граѓани“, нагласи Мираковски.

Партнерства за чиста животна средина

Проектот е поддржан од Програмата за развој на Обединетите нации (УНДП) и е финансиран од Шведска. Армен Григорјан, постојаниот претставник на УНДП, ја потенцира важноста на научните податоци во создавањето ефикасни решенија за еден од најголемите еколошки предизвици во Македонија – загадувањето на воздухот.

„Во 2020 година, за првпат спроведовме сеопфатен циклус на истражувања на изворите на загадување во земјата, а резултатите од оваа година ни помагаат да ги насочиме напорите кон најефективните мерки за подобрување на квалитетот на воздухот“, изјави Григорјан.

Истражувањето на Универзитетот „Гоце Делчев“ претставува значаен придонес во борбата за почист воздух во Македонија. Научно заснованите податоци и анализи од оваа студија треба да послужат како основа за локалните и националните власти при креирање мерки и политики кои ќе обезбедат почист воздух за сите граѓани.